Vaskrs nije bio samo praznik radosti i porodičnog okupljanja, već i poseban trenutak kada se pokazivalo poštovanje kroz – odjeću. Danas biramo stajlinge za Instagram, ali nekada su postojala jasna pravila, simbolika i običaji u vezi sa vaskršnjim oblačenjem. I ne, nije bilo svejedno da li nosite tamne boje, novu haljinu ili kravatu.
Nova odjeća za novi početak
U srpskoj tradiciji, posebno u prvoj polovini 20. vijeka, Vaskrs je bio praznik kada se obavezno nosi nešto novo. Vjerovalo se da „kako se obučeš za Vaskrs, takva će ti biti i godina“. Zato su se birale svijetle boje, nježni materijali i nova garderoba – koliko god skromna ona bila.
Često su se odvajale pare baš za novu košulju ili suknju, a ta odjeća se čuvala samo za „na svetac“. Nije bila stvar mode, već poštovanja – prema prazniku, prema porodici, prema Bogu.
Oblačenje sa značenjem: Svijetlo, uredno i svečano
Djevojke su za Vaskrs oblačile svijetle haljine, vezivale kosu u pletenice, stavljale marame ili mašne. Momci su nosili izglancane cipele, pantalone na peglu i košulje sa čvrstim kragnama. Ako bi neko imao šešir – to je bio znak ozbiljnosti i stila.
Tamne boje su se izbjegavale, jer su simbolisale tugu. Iako nije bilo striktne zabrane, roditelji bi često rekli: „Vaskrs nije za crno, sine.“ Bijele čarape, cipelice za crkvu i uredno isfenirana kosa – bili su „mast hev“ svakog prazničnog jutra.
Pedestih, šezdesetih i sedamdesetih: Vaskrs kao modna pista
U vrijeme poslijeratne Jugoslavije, i u gradovima i na selu, Vaskrs je bio trenutak kada su se „pokazivali“ novi komadi – haljina kupljena na kredit, sako iz Trsta, cipele „Made in Bata“.
Posebno u urbanim sredinama, šetnja do crkve i kroz park bila je modna šetnja. Djevojke su nosile rukavice, šeširiće, tašne koje se uklapaju sa cipelicama, a muškarci kravate i uredno podšišanu kosu.
Danas: Spoj stila, tradicije i Instagrama
U 21. vijeku, vaskršnji stil se prilagodio novim vremenima – ali mnogi običaji i dalje žive, makar u digitalnoj formi. Porodični ručak kod bake je i dalje prilika da se svi malo dotjeraju – da se djeca pojave u košuljama i haljinicama, da mame izaberu pastelnu kombinaciju, a tate izvuku košulju iz ormana „za posebne prilike“.
Na Instagramu i TikToku, vaskršnji stajlinzi postaju dio praznične atmosfere – uz jaja i slavski sto, redovno se dijele i modne kombinacije, matching autfiti za cijelu porodicu, kao i selfiji iz crkvenog dvorišta.
Moda kao nastavak običaja
Danas ne postoji „modni kodeks“, ali mnogi i dalje biraju svijetle boje, nježne tonove, prirodan mejkap i eleganciju. Oblačenje za Vaskrs postaje način da spojimo staro i novo – tradiciju i stil.
Možda više niko ne govori: „To se ne nosi za Vaskrs“, ali i dalje važi nepisano pravilo – da ono što nosimo tog dana treba da bude čisto, uredno i izabrano sa ljubavlju.
Jer nije stvar u brendu, već u poruci.
A vi? Da li danas nosite nešto novo – ili nešto što vas podsjeća na djetinjstvo?
.webp)
