Časlav Colić, slikar - kopista fresaka, jedan je od posljednjih čuvara srpskog duhovnog blaga iz svetinja na Kosmetu, kaže da mu je srednjevekovna freska Beli Anđeo iz manastira Mileševa najdraža, jer je na njoj uhvaćen trenutak koji pokazuje Hristovo vaskrsenje.

Colić, koji je jedan od posljednjih profesionalnih kopista fresaka u Srbiji, smatra da je Beli Anđeo vjerovatno najvrijednija srpska srednjovekovna freska - Beli Anđeo, za koju tvrdi da predstavlja srpsku Mona Lizu. Original ove freske se nalazi u manastiru Mileševa i potiče iz 13. vijeka.

"Često upoređujem Belog Anđela sa Mona Lizom, koja je doduše mnogo kasnije urađena. Tajna popularnosti Mona Lize je u njenom zagonetnom osmehu", navodi Colić i objašnjava u čemu se sastoji ljepota Belog Anđela.

„Pogled na licu Belog Anđela i trenutno iznenađenje, kada su mironosice dolazile na jutrenje, on njima pokazuje prstom-Hristos je vaskrsao, nije u grobu. Samo je ostala njegova bela odežda, a Hristos je vaskrsao. I on je sam iznenađen, i mironosice su iznenađene kada su videle da Hrista nema, već su ugledale jedino zamotuljak njegove bele odežde.U tome je, osim slikarstva, cela vrednost Belog Anđela. Trenutak kada on pokazuje, sa belim otvorenim očima, to je taj trenutak koji je uhvaćen u slikarstvu i to je najveća vrednost Belog Anđela, taj zagonetni pogled koji govori i pokazuje trenutak kada je Hrist vaskrsao“, kaže Colić za Tanjug.

Colić ocjenjuje da je naše srednjevijekovno freskoslikarstvo, koje se izučava na akademijama širom svijeta i u svim knjigama istorije umjetnosti u svijetu, u stvari preteča renesanse i da freske u Sopoćanima, Mileševi, Zziči, Studenici pripadaju vrhu svetskog slikarstva

„Mi smo preteča renesanse i to za skoro dva veka. Gledam kako je postavljen Beli Anđeo i moje pretpostavke su, kako je Mikelanđelo bio stalno u pokretu, morao je da vidi Sopoćane, morao je da vidi Mileševu, naročito sopoćanske freske, one figure na stubovima, to su Mikelanđelove, skoro potpuno kopije“, kaže Colić.

Colić je svoju tridesetogodišnju karijeru najvećim dijelom proveo na Kosmetu, gdje je sve do rata 1999. godine kopirao i samim tim sačuvao za buduća pokoljenja freske iz najvećih srpskih svetinja, radeći u Galeriji fresaka pri Narodnom muzeju u Beogradu. Mnogi njegovi radovi, nažalost, u međuvremenu postali su originali, jer su mnoge crkve u kojima je radio i kopirao freske uništene ili teško ošteće.

„Sada se ne može otići dole. Uslovi su nemogući da se kopira. Tako da, što je iskopirano ranije, to je to. A i nema mladih kopista. Kada sam ja završio, Narodni muzej nije bio zainteresovan da se mladi kopista iškoluje kako bi nastavio da radi. Godine su prošle, ja više na skeli, memli i vlagi, ne mogu da provodim vreme“, kaže Colić, koji penzionerske dane provodi u rodnom selu Jalbotina, na dvadesetak kilometara od Pirota, gdje skromno živi sa suprugom Svetlanom, koja je inače upravo sa Kosmeta, iz srednjovijekovnog srpskog carskog grada Prizrena.