Istraživači sa Univerzitetske bolnice u Upsali izvestili su da su genetski uređene donor ćelije ostrvaca pankreasa (Langerhansova ostrvca, skupine ćelija u gušterači koje su odgovorne za proizvodnju hormona koji regulišu nivo šećera u krvi) preživjele 12 nedelja u tijelu muškarca sa dugogodišnjim dijabetesom tip 1, bez korišćenja imunusupresivne terapije, piše Medikal Еkspres.
Intenzivna insulinska terapija može odložiti komplikacije i poboljšati očekivani životni vijek. Dijabetes tip 1 sa ranim početkom i dalje je povezan sa smanjenim kvalitetom života, ozbiljnim kardiovaskularnim rizikom i skraćenim životnim vijekom. Toksičnost doživotne imunosupresije takođe doprinosi oboljevanju i smrtnosti kod primaoca transplantata.
U studiji pod nazivom „Preživljavanje transplantiranih alogenskih beta-ćelija bez imunosupresije“, objavljenoj u časopisu New Еngland Journal of Medicine, istraživači su sproveli prvu kliničku studiju na ljudima kako bi testirali da li hipoimune inženjerski modifikovane ćelije ostrvaca mogu izbeći odbacivanje.
U studiji je učestvovao jedan 42-godišnji muškarac sa 37 godina trajanja dijabetesa tip 1.
Ostrvca pankreasa donora sa odgovarajućom O krvnom grupom izolovana su, razdvojena, genetski izmenjena CRISPR-Cas12b tehnikom tako da su isključeni geni B2M i CIITA, zatim su preko lentivirusa modifikovane da prekomerno izražavaju CD47, ponovo su grupisane i ubrizgane u 17 mesta u lijevi brahioradijalni mišić pod opštom anestezijom. Nisu korišćeni glukokortikoidi, antiinflamatorni lijekovi niti imunosupresivi.
Serijski testovi tokom 84 dana pokazali su snažne adaptivne i urođene imune napade na preostale ćelije divljeg tipa i dvostruke izmenjene ćelije.
Hipoimune ćelije nisu izazvale aktivaciju T-ćelija, proizvodnju antitela niti citotoksičnost. Nivo visoko osetljivog C-peptida ostao je blizu ili iznad 10 pmol/L i rastao je tokom testiranja miješanim obrokom; glikozilirani hemoglobin (HbA1c) pao je za otprilike 42%. Magnetna rezonanca i PЕT skeniranje sa GLP-1 receptorom potvrdili su vitalne transplantate bez upale. Zabilježene su četiri blage neželjene reakcije, nijedna nije pripisana lijekovima.
Dnevna terapija insulinom je nastavljena jer je u implantirano bilo samo 7% pune zamjene beta-ćelija. Autori studije stoga opisuju ispitivanje kao potvrdu preživljavanja i funkcionalnosti ćelija.
Istraživači zaključuju da bi hipoimuno genetsko uređivanje moglo na kraju dovesti do ljekovite zamjene beta-ćelija za dijabetes tip 1 bez sistemske imunosupresije, što bi olakšalo svakodnevno upravljanje i smanjilo dugoročne komplikacije za milione ljudi, prenosi telegraf.
