"Juče, 24. juna, ispred jedne garaže, u naselju Rasadnik, pojavila se zmija. Prije nekoliko dana viđen je i jedan smuk. Očigledno je da se u ovom dijelu Rasadnika, u kojem ima mnogo privatnih kuća i zgrada, zmije sve češće pojavljuju. Pretpostavljamo da se negdje u blizini nalazi njihovo stanište, te se pitamo - kome se građani mogu obratiti da izađe na teren, pogleda okolinu i eventualno utvrdi gdje se zmije zadržavaju? Zabrinuti smo za bezbjednost, naročito djece i starijih", naveo je jedan mještanin tog naselja u Gornjem Milanovcu.
Iz Opštinske uprave opštine Gornji Milanovac obavještavaju da trenutno ne postoji služba koja je nadležna za hvatanje i uklanjanje zmija sa javnih ili privatnih površina na teritoriji opštine. Međutim, ukoliko je domaćinstvo ugroženo pojedinačnim slučajem Opštinska uprava će poslati inspektora na teren.
Za postupanje u slučajevima veće najezde zmija nadležan je Zavod za zaštitu prirode Srbije, koji djeluje pri Ministarstvu zaštite životne sredine. U takvim situacijama građani ili lokalne samouprave mogu se obratiti ovom zavodu radi procjene i eventualnog preduzimanja mjera u skladu sa zakonima o zaštiti prirode.
U slučaju susreta sa zmijom, građani se mole da ne pokušavaju sami da je hvataju ili udaljavaju.
Preporučuje se da:
- Ostanu mirni i polako se udalje sa mjesta susreta
- Ne pokušavaju da diraju ili ugroze zmiju
- Ukoliko dođe do ujeda, odmah potraže medicinsku pomoć
Važno je znati da su zmije korisne za ekosistem i uglavnom bježe od ljudi, te da napadi na njih mogu biti izuzetno rijetki ako se poštuju osnovne mjere opreza.
Zaštićene zakonom
Sve vrste zmija koje nastanjuju Srbiju su zakonom zaštićene, a njihovo uništavanje se tretira kao ozbiljan prekršaj ili čak krivično djelo.
Kazne za ubijanje zmija su 40.000 - 100.000, zavisno od toga koja je vrsta i koji je stepen njene zaštite. Prema članu 269 Krivičnog zakonika onaj ko ubije, povredi, muči ili na drugi način zlostavlja životinju, kažnjava se novčanom kaznom ili zatvorom do dvije godine. Ukoliko je riječ o više životinja ili zaštićenim vrstama, uvećava se novčana kazna, ali i zatvorska, koja u tom slučaju može da bude do tri godine.
Prema važećem Pravilniku o naknadi štete zbog ubijanja strogo zaštićenih i zaštićenih vrsta, najskuplje kazne predviđene su za ubistvo sljedećih vrsta:
- Šarka i planinski šargan: novčana kazna do 100.000 dinara
- Četvoroprugi smuk i šilac: novčana kazna do 50.000 dinara
- Ostale vrste zmija: novčana kazna do 40.000 dinara
Koje vrste zmija su otrovne, a koje zaštićene u Srbiji
Prema podacima Zavoda za zaštitu prirode u Srbiji živi deset vrsta zmija i sve su zaštićene divlje vrste. Tri vrste su otrovne – poskok, šarka i planinski šargan.
Devet vrsta zmija su strogo zaštićene, a to su bjelouška, ribarica, smukulja, Еskulapov smuk, stepski smuk, šilac, četvoroprugi smuk, šarka i planinski šargan, dok je zaštićena vrsta - poskok, navodi biolog i stručni saradnik Zavoda za zaštitu prirode Marko Divac.
- Prema Zakonu o zaštiti prirode zabranjeno je hvatanje, držanje i/ili ubijanje zmija u svim fazama njihovog biološkog ciklusa – uništavanje njihovih razvojnih oblika, jaja iako su prazna, legla, kao i područja njihovog razmnožavanja, odmaranja, kao i ugrožavanje ili uništavanje njihovih staništa - navodi biolog Marko Divac.
U Srbiji tri otrovnice
U Srbiji žive tri vrste otrovnih zmija - poskok, šarka i planinski šargan. Prema riječima biologa, najčešća otrovnica u Srbiji je poskok, dok je šarka rijeđa vrsta od poskoka. Planinski šargan je, prema njegovim riječima, naša najmanja, najrijeđa i najugroženija vrsta otrovne zmije.
(Telegraf, Gminfo)
