Prednosti poslovanja u RS prepoznale su i firme iz Srbije, među kojima je Ekonomik Group iz Beograda koja već ima pogon za proizvodnju kontejnera u Srebrenici. Ova kompanija je na nedavno održanoj manifestaciji Dani Republike Srpske u Srbiji potpisala Memorandum o razumijevanju sa načelnikom opštine Bratunac čime je pokazala interes za proširenje svog poslovanja u RS, tačnije u budućoj slobodnoj zoni Bratunac.

Naime Ekonomik Group planira da u Bratuncu otvori pogon za proizvodnju termoizolacionih panela i zaposli oko 80 radnika. Kakve su pogodnosti i koji interes imaju investitori iz regiona da ulažu u RS, za eKapiju objašnjava direktor Ekonomik Group-a Bojan Rankić.

- Prije svega želim da kažem da je investicija u Srebrenici rezultat mog poznanstva sa određenim ljudima, sa kojima sam kroz neformalan razgovor došao na ideju da pokrenemo proizvodnju u Srebrenici. Takođe, moji roditelji su porijeklom iz ovih krajeva te mi je to bio dodatan motiv da pokušam sa proizvodnjom u Srebrenici. Naravno, kada smo krenuli u cijelu priču, podrška lokalne zajednice bila je veoma značajna, kako kroz obezbjeđivanje proizvodne hale i neohodne infrastrukture, tako i kroz pomoć u pronalaženju radne snage - istakao je Rankić.

Dodaje da je jedan od motiva za ulaganje u RS i želja da se pomogne zapošljavanje ljudi na prostoru Srebrenice i Bratunca.

- Takođe veliki doprinos realizaciji poslovne ideje, kao što sam rekao, dala je i podrška lokalne zajednice, kao i povoljna poreska politika RS. Smatram, da smo mi kao firma, u našoj namjeri i uspjeli. Danas u srebreničkom pogonu radi više od 80 ljudi, a potražnja za radnom snagom konstantno raste usljed većeg obima posla.

Na pitanja šta bi poručio drugim privrednicima iz regiona zašto je dobro imati proizvodnju u RS, Rankić ističe da je prema vlastitom iskustvu, najvažnije da firma posluje uspješno, u smislu da ima kvalitetan proizvod i obezbjeđen plasman.

- Ako su ispunjena ova dva uslova, važno je imati prostor sa kvalitetnom infrastrukturom, radnu snagu, poresku politiku koja pogoduje razvoju posla, a smatram da RS, opštine Srebrenica i Bratunac teže u tom smjeru i da se bore da privuku što veći broj investitora u ove krajeve. Ističem, takođe i novi most koji će obezbijediti itekako povoljnosti u smislu povezanosti sa tržištem Srbije i značajno smanjiti troškove vezane za transport i druge prateće troškove. Za nas je to veoma značajno s obzirom da dosta izvozimo u Srbiju, a takođe i zbog povoljnosti u slobodnoj zoni.

Da je jedan od glavnih motiva za ulaganje u RS, osim povoljne poreske politike i podrške sa državnog i lokalnog nivoa, lokal-patriotizam, smatra i ekonomista Saša Grahovac iz Udruženja ekonomista RS SWOT.

- Interes za ulaganje u poslovne zone u RS imaju firme iz zemalja sa kojima graničimo jer su prije svega povezane sa matičnom firmom u Srbiji, Hrvatskoj... samim tim lakše je organizovati posao, a i transportni troškovi su niži. Naravno, postoji i motiv kod jednog dijela privrednika, a to je da su mnogi od njih potekli iz ovog dijela, tako da oni imaju i lokal-patriotski motiv. Treća stvar je isti jezik i sličnost zakonske regulative koja se ne odnosi striktno na funkcionisanje slobodnih zona nego na poslovanje uopšte. Sve to su elementi koji na neki način RS stavljaju na više pogodno mjesto za ulaganje u poslovne zone nego neke destinacije koje su teritorijalno, jezički i u smislu zakonske regulative, dosta drugačije od nas - objašnjava Grahovac za eKapiju.

Da su ekonomske veze između Republike Srpske i Srbije sve snažnije i da raste interes privrednika za zajedničko poslovanje, potvrdio je za eKapiju i šef Predstavništva Republike Srpske u Srbiji Mlađan Cicović.

- Privrednici izražavaju sve veći interes da, osim trgovine, uspostvaljaju i više oblike privredne saradnje kroz ulaganja i uspostvanjanje zajedničke proizvodnje i zajednički nastup na trećim tržištima, kako bi lakše stvorile kvalitetnije proizvode i izdržale pritisak konkurencije. Veliku šansu za saradnju između kompanija daju i planirani infrastrukturni projekti koje finansira Vlada Republike Srbije, gdje bi kompanije iz Srbije i Republike Srpske mogli biti glavni izvođači radova.

Iako je na nedavno održanoj manifestaciji Dani Republike Srpske u Srbiji fokus bio na unapređenju saradnje u regiji Podrinje, privrednici iz Srbije pokazali interes i za sve ostale lokacije koje imaju konkurentnske prednosti, kao što je lokacija, već postojeći investitori, podrška, itd. Važno je napomenuti i da je Vlada Srbije obezbijedila sredstva za unapređenje poslovne infrastrukture u regiji Podrinja.

Uskoro zahtjevi za formiranje slobodnih zona

Činjenica koja nam pokazuje da je RS prepoznala značaj slobodnih zona i da sve intenzivnije radi na uspostavljanju istih je usvajanje novog Zakona o slobodnim zonama RS početkom ove godine, a potom i pratećih podzakonskih akata. Cilj novog zakona je da se oblast slobodnih zona precizira, inovira i doradi, a namjera je bila i da se ovaj instrument ekonomske politike i dodatno promoviše.

Kako za eKapiju kažu iz Ministarstva privrede i preduzetništva RS u cilju da se ova oblast slobodnih zona dodatno stimuliše drugim mjerama, tražena su i dobra iskustva i primjeri uspješnih zona u okruženju, a posebno u Srbiji.

- Na osnovu tih iskustava, Vlada RS je, između ostalog, pokrenula inicijativu prema Ministarstvu spoljne trgovine i ekonomskih odnosa i kolegama iz FBiH da se korisnicima slobodnih zona osiguraju dodatne povlastice kao što je oslobađanje od plaćanja PDV-a na energente koji se koriste za proizvodnju roba u slobodnoj zoni. Inicijativa je prihvaćena od strane ovih institucija i upućena prema Upravi za indikretno oporezivanje BiH. U saradnji sa ostalim nadležnim institucijama u BiH u toku je uporedna analiza ostalih mogućih mjera na unapređenju ove oblasti - istakli su iz resornog ministarstva.

Takođe, u više navrata Ministarstvo privrede i preduzetništva je organizovalo okrugle stolove sa kolegama iz Srbije, kako bi se naše lokalne zajednice i poslovna zajednica upoznala sa prednostima slobodnih zona, te na taj način ova tema dodatno promovisala.

- Pojedine lokalne zajednice su u završnim fazama izrade elebaorata o ekonomskoj opravdanosti zona, riješili su imovinsko-pravne odnose i u skorije vrijeme se očekuje podnošenje zahtjeva za osnivanje zona prema Vladi RS - kažu iz ovog ministarstva.

Predstavnik Udruženja ekonomista RS SWOT Saša Grahovac kaže da RS može da privuče investitore niskom stopom poreza na dobit, relativno umjerenom stopom poreza i doprinosa na dohodak, kao i ostalim olakšicama.

- Takođe tu je i dobar geostrateški položaj, posebno u sjevernom dijelu RS, dijelu koji se proteže uz rijeku Savu i Drinu, a to je blizina evropskog tržišta, blizina saobraćajnih koridora i to je nešto što je privlačno za investitore - ističe naš sagovornik.

Podsticaji

Republika Srpska je u proteklom periodu omogućila stvaranje povoljnog poslovnog okruženja i stranim investitorima dala značajne povlastice. Podsticaji za ulaganja se dodijeljuju na republičkom i lokalnom nivou. Na republičkom nivou to su podsticaji Ministarstva privrede i preduzetništva, odnosno podsticaji za povećanje plate radnika zaposlenih u privrednim subjektima, podsticaji za direktna ulaganja, zatim podsticaji Zavoda za zapošljavanje, te poreski i ostali podsticaji.

Kada su u pitanju podsticaji na lokanom nivou, oni se razlikuju u zavisnosti od svake pojedinačne opštine/grada, a informacije se mogu pronaći na jedinstvenom portalu regpodsticaja.vladars.net kao i na službenim stranicama jedinica lokalne samouprave.

Slobodne zone i u FBiH

Federalna vlada je prije nekoliko dana utvrdila i Parlamentu FBiH uputila Prijedlog zakona o slobodnim zonama u ovom entitetu.

Ovaj federalni propis, u skladu sa Zakonom o slobodnim zonama u BiH, utvrđuje uslove za davanje saglasnosti o opravdanosti određivanja dijela carinskog područja BiH na teritoriji FBiH kao slobodne zone, djelatnosti koje se mogu obavljati u slobodnoj zoni i uslove obavljanje, te prestanak rada slobodne zone. Na pitanja koja nisu uređena ovim zakonom primjenjuju se odredbe Zakona BiH.

(eKapija)