Jesu li svi E-brojevi zlo? Velik broj ljudi odgovoriće potvrdno, iako ne shvata da neki aditivi uopšte nisu sintetskog porijekla, niti su štetni za ljudsko zdravlje.
Malo je tema na području nutricionizma koje su toliko opterećene kontroverzama kao što je područje prehrambenih aditiva. Imidž aditiva u svakodnevnom životu poprilično je loš, često se percipiraju kao štetne i nepotrebne materije koje se dodaju kako bi se zamaskiralo loš kvalitet proizvoda.
Iako često osuđivani, prehrambeni aditivi u procesima pripreme hrane imaju vitalnu ulogu, a i viševjekovnu tradiciju upotrebe. Tako su Rimljani još u Antici upotrebljavali sulfite za dezinfekciju posuda u kojima se čuvalo vino, a med koristili kao konzervans.
Aditivi se upotrebljavaju za: bojenje, konzerviranje, sprečavanje oksidacije, emulgiranje, stabilizovanje, zgušnjavanje, želiranje, regulisanje kiselosti, pojačavanje ukusa, zaslađivanje, poliranje, održavanje svježine, tretiranje brašna i druge namjene.
Aditivi
Aditivima se smatraju materije tačno poznatog hemijskog sastava, koje se ne konzumiraju kao hrana, niti su tipičan sastojak hrane, bez obzira na prehrambenu vrijednost, a dodaju se hrani u svrhu poboljšanja tehnoloških i senzorskih svojstava. Hrani se dodaju u tehnološkom postupku proizvodnje, tokom pripreme, obrade, prerade, oblikovanja pakovanja, transporta i čuvanja.
E-brojevi
Da bi se racionalizovao opseg aditiva koji su već u upotrebi te kako bi identifikacija aditiva bila što lakša, u EU je uveden E- sistem numerisanja (tzv. E-brojevi). Prefiks E označava da se radi o aditivima koji su primjenjivi u Evropi, a oznakom proizvođač jamči neškodljivost svojega proizvoda, odnosno aditiva.
Suprotno opštem vjerovanju, ako konzervans ima E oznaku to znači da je odobren i siguran za upotrebu u hrani. Bez konzervansa hrana koju unosimo ne bi bila toliko sigurna kao što je to danas. Primjerice, nitrati i nitriti koji se dodaju procesiranom mesu štite od smrtonosne bakterije Clostridium botulinum, dok inhibitori plijesni koji se dodaju žitaricama sprečavaju rast potencijalnog karcinogena koji bi inače uzrokovao karcinom želuca.
Neki aditivi su prirodnog porijekla, npr. vitamini, vlakna, enzimi, prirodne boje i arome, dok su druga sintetizovana hemijska jedinjenja tačno poznatog sastava.
Pazite na sintetske aditive
Veću i ponekad zaista opravdanu zabrinutost izazivaju sintetički aditivi. Kako bi se izbjegli potencijalno štetni efekti nekih aditiva, valja se pridržavati dozvoljenog dnevnog unosa koji je definisan za svaki pojedini prehrambeni aditiv. Neki prehrambeni aditivi moraju se unositi u ograničenim količinama i zato je najbolje prednost davati svježim, prirodnim namirnicama koje moraju činiti temelj prehrane. To se posebno odnosi na prehranu djece, koja su posebno osjetljiva na prevelike količine pojedinih vrsta aditiva.
Moderna prehrambena industrija koja osluškuje potrebe i želje potrošača izbjegava korištenje potencijalno štetnih ili kontroverznih aditiva, a sve se češće poseže za prirodnim bojama, aromama, antioksidansima i konzervansima.
