Služenjem parastosa, paljenjem svijeća i polaganjem vijenaca na Vojničkom spomen-groblju Mali Zejtinlik na Sokocu danas je obilježen 20. maj - Dan Ilijaške brigade, iz čijih redova je u proteklom ratu poginulo 539 boraca, a kroz jedinicu je prošlo njih oko 6.350.

Ratni komandant Ilijaške brigade Božidar Savić izjavio je da je brigada imala 20 ofanziva, pored ostalih bojeva i borbi koji je vodila.

On je rekao novinarima da je, osim poginulih 539 boraca ove brigada, stradalo i oko 300 civila i 44 djece, ocijenivši da su u izgradnju Republike Srpske ugrađeni ne samo poginuli borci Ilijaške brigade, već i čitav Ilijaš.

Savić je istakao da su posmrtni ostaci skoro svih poginulih u proteklom ratu na području Ilijaša preneseni na Vojničko spomen-groblje na Sokocu.

Borac Ilijaške brigade Dobroslav Šurbat rekao da je poznat učinak Ilijške brigade u stvaranju Republike Srpske o čemu svjedoči i broj od 480 boraca ove jedinice Vojske Republike Srpske koji su sahranjeni na Malom Zejtinliku.

"Sudbina Ilijaške brigade je posebna priča, jer ta brigada u odnosu na broj stanovnika od prije rata ima najviše poginulih boraca u Srpskoj. Ako se priča o samoj odbrani i dijelu fronta koji je držala Ilijaška brigada, jasno je da je to brigada koja je razdvojila sarajevsku i zeničko-tuzlansku kotlinu i čitav rat držala na plećima sve snage srednje Bosne", naglasio je Šurbat.

On je podsjetio da su se poslije Dejtonskog sporazuma, kada je došao mir za stanovništvo Republike Srpske i BiH, Ilijašani i njihova brigada morali preseliti na druge prostore "radi većih interesa, radi Republike" i sa sobom ponijeti i posmrtne ostatke poginulih boraca.

Ranka Balorda (76) je danas na Vojničkom gorblju na Sokocu položila cvijeće na spomenik svog sina Radislava (30) koji je poginuo 1993. na Ilijaškom ratištu na liniji u blizini rodnog sela.

"Živimo jer se mora, onako kako nam je suđeno, bez sina koji je poginuo mlad upravo kada se namjeravo ženiti - tuga", kaže majka poginulog ilijaškog borca.

Vijence na centralni krst na Malom Zejtinliku danas su položile delegacije Veterana Republike Srpske, nekadašnje Srpske stanice javne bezbjednosti Ilijaš, Crkvene opštine Ilijaš, Udruženja građana "Prijatelji Ilijaša".

Na centralni krst vijence su položili i predsjednik Skupštine Grada Istočno Sarajevo Miroslav Lučić, načelnik Opštine Sokolac Milovan Bjelica i delegacija regionalnih odbora boračkih organizacija Sarajevsko-romanijske regije, Zavičajno udruženje Ilidžanaca "Ilidžanski borac", Udruženja "Srpski svetionik" Beograd, Organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila i Boračke organizacije Pale i delegacija Glavnog odbora udruženja "Veterani Republike Srpske".

Brigada je formirana 20. maja 1992. naredbom Glavnog štaba Vojske Republike Srpske, a ugašena 30. marta 1996. nakon iseljavanja naroda Ilijaša.

Ilijaška brigada je branila prostor koji izlazi dolinom Bosne iz Zenice, Visokog iz padinskih dijelova i iz pravca Vareša.

(Srna)