Lisabon je najskuplji grad u Portugalu kada je riječ o iznajmljivanju studentskih soba. Po prvi put u istoriji, prosječna cijena sobe u toj zemlji sada prelazi 400 evra mjesečno.
Prijave za prvu fazu državnog ispita za upis na fakultete u Portugalu traju do 4. avgusta, pa budući studenti već sada moraju da počnu da razmišljaju ne samo o izboru studijskog programa, već i o lokaciji univerziteta, kao i o cijeni smještaja tokom studija.
Međutim, cijene iznajmljivanja u Portugalu stalno rastu, što mladima otežava pristup visokom obrazovanju. Prema najnovijem izveštaju, prosječna cijena iznajmljivanja sobe tamo sada iznosi 415 evra mjesečno. To je prvi put od 2021. godine da je prosječna cijena sobe u Portugalu premašila 400 evra, piše Еuronjus, a prenosi Poslovni.hr.
Prema izvještaju koji se zasniva na podacima s više od 20 platformi za iznajmljivanje nekretnina, trenutno je u Portugalu dostupno 6.884 soba za iznajmljivanje. Prošlog jula na tržištu ih je bilo 5.684, a prosječna mjesečna cijena tada je iznosila 397 evra.
Pedro Neto Monteiro, predsjednik Lisabonske akademske federacije (FAL), izrazio je zabrinutost zbog tih brojki, s obzirom na to da rast broja soba na tržištu nije doveo do smanjenja cijena iznajmljivanja. Takođe je istakao važnost postojanja javnog fonda za stanovanje.
Koji gradovi imaju najskuplje sobe?
Među glavnim univerzitetskim gradovima, Lisabon ima najviše cijene iznajmljivanja soba u privatnom sektoru, s prosječnom cijenom od 500 evra mjesečno. U širem području Lisabona, cijena može dostići i 714 evra. Slijede Porto s prosjekom od 400 evra, zatim Braga s 323 evra, dok sobe u Koimbri u proseku koštaju 280 evra.
Gradovi sa najnižim cijenama soba, uzimajući u obzir broj dostupnih nekretnina, su Gvarda, gde prosječna cijena iznosi 180 evra, zatim Braganca i Castelo Branco sa po 200 evra.
Treba napomenuti da su cijene u posljednjih 12 mjeseci najviše porasle u Lisabonu (4,6 %), Portu (4,1 %), Bragi (1,1 %) i Koimbri (4,4 %). Gradovi s najvećim varijacijama cijena su Ponta Delgada (50,5 %) i Funšal (26 %), iako je broj dostupnih soba u tim gradovima mali.
Pored visokih cijena, privatno tržište smještaja suočava se i s nezakonitim praksama, poput stanodavaca koji odbijaju da izdaju račune, što studentima onemogućava pristup državnoj pomoći za pokrivanje dijela troškova smještaja.
Rasprava o prioritetima studentskog smještaja u Portugalu sve je prisutnija, a tamošnja vlada obećala je povećanje kapaciteta za više od 15.000 novih kreveta do 2026. godine. Nacionalni plan za smještaj u visokom obrazovanju (PNAЕS) procjenjuje da trenutni kapacitet javnih studentskih domova iznosi 16.571 krevet.
U aprilu ove godine, predsjednik Nacionalnog odbora za praćenje Programa oporavka i otpornosti (PRR), koji finansira PNAЕS, najavio je da se do septembra očekuje dodatnih 4.000 novih kreveta u studentskim domovima.
Javni domovi, koji su uglavnom dvokrevetni, često nisu privlačni mladim studentima. Profesor Manuel Matos s Višeg inženjerskog instituta u Lisabonu (ISЕL) upozorio je na neadekvatne uslove u njima i naveo primjer soba od devet kvadratnih metara u kojima su kreveti postavljeni veoma blizu jedan drugom.
''Zbog toga u javnim domovima mjesta često ostaju nepopunjena jer cijene koje se naplaćuju nisu privlačne studentima bez stipendije. Mjesečna naknada za dvokrevetnu sobu iznosi skoro 200 evra, što nije malo'', izjavio je Matos.
Trećina studenata u Portugalu se seli zbog studija
U akademskoj 2023/2024. godini, oko 115.000 studenata u Portugalu preselilo se izvan svog mjesta boravka zbog studija, što čini trećinu svih studenata u zemlji. Podaci za ovu godinu još uvijek nisu dostupni. Naknade za smještaj u javnim studentskim domovima, koje su u prosjeku niže od cijena na privatnom tržištu, kreću se od ispod 100 evra pa do 400 evra po sobi.
Studenti koji nisu uspjeli da dobiju mjesto u javnim domovima mogu se prijaviti za dodatnu pomoć, čiji iznos zavisi od porodičnog prihoda i lokacije obrazovne ustanove. Studenti s punom stipendijom mogu dobiti do 483 evra mjesečno u Lisabonu, Oeirasu i Kaskaisu, dok studenti bez stipendije i s nižim porodičnim prihodima mogu dobiti polovinu tog iznosa.
