Еpidemiološka situacija bolesti kategorije A u Еvropskoj uniji i susjednim državama dodatno se pogoršava.
U fokusu su tri posebno opasne bolesti životinja – afrička kuga svinja, bolest kvrgave kože i kuga malih preživara, čije je širenje zabilježeno tokom posljednjih sedmica u više evropskih i regionalnih zemalja, uključujući i Hrvatsku, saopštilo je Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i ribarstva.
Od 2. do 8. jula 2025. godine na području Vukovarsko-srijemske županije potvrđeno je pet novih izbijanja afričke svinjske kuge na objektima s domaćim svinjama u opštinama Gradište i Štitar te naselju Komletinci kod Otoka. Svi objekti nalaze se unutar zone ograničenja 3, a provode se mjere u skladu s evropskom Delegiranom uredbom 2020/687, uključujući eutanaziju, zabranu kretanja i dezinfekciju.
U Hrvatskoj je od početka godine kuga potvrđena na ukupno 6 objekata s domaćim svinjama, a do 8. jula usmrćene su ukupno 1.324 svinje, od čega 848 na zaraženim objektima, dok je 476 preventivno usmrćeno na kontaktima. Tokom 2025. godine potvrđeno je 19 slučajeva u divljih svinja, najviše na području Spačve i Vučedola. Budući da virus i dalje kruži među divljom populacijom, naređeno je značajno smanjenje brojnog stanja divljih svinja, što potvrđuje i podatak da je u protekloj lovnoj sezoni (2024./25.) izlučeno više od 45 hiljada jedinki, prenosi "Dnevno".
Afrička svinjska kuga u posljednjih mjesec dana potvrđena je i u BiH, Srbiji, Rumuniji, Letoniji, Grčkoj, Еstoniji, Poljskoj i Moldaviji, dok virus kontinuirano cirkuliše u divljim svinjama u zemljama poput Češke, Njemačke, Slovačke i Ukrajine.
Bolest kvrgave kože
Nakon što je u junu potvrđen prvi slučaj bolesti kvrgave kože u Italiji, do 7. jula potvrđeno je 10 izbijanja, od kojih se devet odnosi na objekte na Sardiniji, a jedan u Lombardiji. Gotovo istovremeno izbijanja su zabilježena i u Francuskoj, gdje su potvrđena četiri slučaja.
Obje zemlje su već pripremile planove vakcinacije, koji se smatraju efikasnim načinom za suzbijanje širenja virusa među govedima. U Hrvatskoj ova bolest nikad nije potvrđena, ali zbog visokog rizika se vakcinacija preventivno provodila 2016. i 2017. godine. S obzirom na visoku zaraznost i smrtnost, bolest kvrgave kože podliježe strogim mjerama kontrole, uključujući usmrćivanje svih osjetljivih životinja na zahvaćenim objektima te uspostavljanje zona zaštite i kontrole.
Kuga malih preživara
Dana 8. jula kuga malih preživara prijavljena je i na području Kosova, na jednom objektu sa 180 koza i 10 ovaca. Na području Albanije kuga malih preživara proširila se na njenom čitavom području, od granice s Crnom Gorom do granice s Grčkom i Sjevernom Makedonijom. Kao glavni uzrok širenja navodi se ilegalno premještanje životinja (zadnje izbijanje na području Albanije potvrđeno je 26. juna 2025.).
Еpidemiološka situacija u odnosu na bolesti kategorije A kao što su afrička svinjska kuga, visokopatogena influenca ptica, slinavka i šap, kuga malih preživara, boginje ovaca i koza te bolesti kvrgave kože na području država članica Еvropske unije i dalje je vrlo dinamična). Ove bolesti predstavljaju značajnu prijetnju zbog svog potencijala za brzo širenje, ugrožavanja zdravlja životinja te značajnih ekonomskih posljedica.
“Ponovo apelujemo na sve uzgajivače da bilo kakve promjene u zdravstvenom stanju životinja uključimo i smanjimo unos hrane i vode te pad proizvodnih svojstava životinja odmah i bez odgađanja prijave svom veterinaru. Rano otkivanje bolesti ključno je za sva daljnja postupanja te zaštitu cjelokupnog stočnog fonda Republike Hrvatske”, upozoravaju iz resornog Ministarstva.
