.webp)
Rusko Ministarstvo spoljnih poslova saopštilo je danas da Moskva više ne smatra moratorijum na raspoređivanje raketa kratkog i srednjeg dometa obavezujućim.
Podsjetimo se da su se Sjedinjene Države povukle iz Sporazuma o nuklearnim snagama srednjeg dometa (INF) 2019. godine, tokom prvog mandata Donalda Trampa. Rusija je tada saopštila da neće raspoređivati takve sisteme dok SAD ne učine isto.
Moskva: Uslovi za održavanje moratorijuma su nestali
Ministar spoljnih poslova Sergej Lavrov je još u decembru najavio da bi Rusija mogla da odgovori na ono što je nazvao „destabilizujućim potezima“ SAD i NATO-a u strateškoj sferi. Sada rusko ministarstvo zvanično potvrđuje da se situacija promijenila.
"S obzirom na to da se situacija razvija u pravcu stvarnog raspoređivanja američkih kopnenih raketa srednjeg i kratkog dometa u Еvropi i Azijsko-pacifičkom regionu, rusko Ministarstvo spoljnih poslova napominje da su uslovi za održavanje jednostranog moratorijuma na raspoređivanje sličnog oružja nestali“, navodi se u zvaničnom saopštenju Ministarstva spoljnih poslova Rusije.
Kakav je sporazum Rusija napustila?
Sporazum o nuklearnim snagama srednjeg dometa (INF), potpisan 8. decembra 1987. godine između predsjednika SAD Ronalda Regana i sovjetskog lidera Mihaila Gorbačova, zabranjivao je raspoređivanje balističkih i krstarećih raketa kopnenog baziranja dometa između 500 i 5.500 kilometara, kako nuklearnih, tako i onih sa konvencionalnim bojevim glavama.
U roku od tri godine od stupanja na snagu 1. juna 1988. godine, Sjedinjene Američke Države i Sovjetski Savez su uništili 2.692 takva oružja i osnovali strogu komisiju za praćenje i inspekciju, čime je INF postao prvi sporazum kojim je eliminisana čitava kategorija raketa. INF je predstavljao veliki korak napred u smanjenju nuklearne prijetnje tokom Hladnog rata.
Amerikanci su ga napustili 2019. godine zbog ruske rakete
SAD su se formalno povukle iz sporazuma 2. avgusta 2019. godine, nakon što su zvaničnici iz prve administracije predsjednika Donalda Trampa, uključujući tadašnjeg državnog sekretara Majka Pompea, optužili Rusiju za kontinuirano kršenje INF-a razvojem rakete 9M729.
Raketa 9M729 je ruska krstareća raketa kopnenog baziranja za koju Sjedinjene Države i NATO tvrde da ima domet veći od 500 kilometara, što je kršenje odredbi Sporazuma o likvidaciji raketa srednjeg intenziteta (INF). Prema američkim izvorima, riječ je o modernizovanoj verziji rakete Kalibar, sposobne da nosi bojeve glave i pogodne za brzo lansiranje sa mobilnih platformi, što je dodatno povećalo strahove od destabilizacije evropske bezbjednosti.
SAD su tada naglasile da nisu spremne da ostanu potpisnice sporazuma koji se sistematski krši, što je bio glavni razlog za povlačenje iz INF-a. Ovaj potez su podržali i američki saveznici u NATO-u.
Rusko-američki sukob oko nuklearnog oružja
Podsjetimo se da je nedavno bivši ruski predsjednik i sadašnji zamjenik predsjednika Savjeta za nacionalnu bezbjednost Dmitrij Medvedev objavio niz oštrih poruka na društvenim mrežama u kojima je upozorio SAD na moguću nuklearnu eskalaciju, aludirajući na ruski sistem „Mrtva ruka“.
On je nazvao američkog predsjednika Donalda Trampa arogantnim, optužio ga da vodi „igru ultimatuma“ i rekao da svaka nova ucjena približava svijet ratu između Rusije i SAD, pišu mediji poput Rojtersa i Skaj njuza.
Donald Tramp, opisujući Medvedeve izjave kao „veoma provokativne“, objavio je na Truth Social da je naredio prebacivanje dvije američke nuklearne podmornice „u odgovarajuće regione“. Izjava je izazvala zabrinutost jer šefovi država rijetko javno govore o lokaciji nuklearnog oružja.
Kremlj: Budite veoma, veoma oprezni
Kremlj je reagovao na Trampovu objavu pozivom na uzdržanost i izbegavanje preterane nuklearne retorike, rekavši da „svi treba da budu veoma, veoma oprezni u vezi sa nuklearnom retorikom“.
Kremlj kaže da ne vidi raspoređivanje američkih podmornica kao novu eskalaciju. „Nećemo ulaziti u polemiku sa Trampom“, rekao je portparol Dmitrij Peskov, prenosi Rojters
(Indeks)
