Srpska pravoslavna crkva i vjernici 14. juna proslavljaju dan posvećen Svetom Justinu mučeniku i filozofu, jednom od najznačajnijih ranohrišćanskih svetitelja i mislioca. Njegov život bio je ispunjen potragom za istinom, borbom za pravdu i hrabrošću da se vjera brani i kada to znači rizik po sopstveni život.
Sveti Justin je rođen 105. godine u antičkom gradu Sihemu (danas Nablus, Palestina), u neznabožačkoj, grčkoj porodici. Od malih nogu bio je željan znanja, pa je proučavao razne pravce filozofije - stoičku, peripatetičku, pitagorejsku, pa platonizam.
Ipak, ništa od toga mu nije donijelo mir. Prekretnica nastaje kada mu jedan starac, hrišćanin, kaže da se prava istina o Bogu ne može dostići ljudskim razumom, već samo kroz ono što nam je Bog sam otkrio, a to je zapisano u Svetom Pismu. Justin tada počinje da čita Bibliju i ubrzo postaje hrišćanin.
Branio hrišćane pred carevima
Kao obrazovan čovjek, Justin se nije odmah krstio. Prvo je želio da se lično uvjeri da su sve optužbe protiv hrišćana koje su širili tadašnji neznabošci – lažne. Kada se u to uvjerio, pristupio je hrišćanstvu i počeo da ga brani.
U Rimu je nosio odoru filozofa i uživao veliki ugled. Kada je vidio kako nedužne hrišćane muče i ubijaju, napisao je odbranu hrišćanske vjere, poznatu kao "Apologija" i predao je tadašnjem caru Antoninu Piju i rimskom senatu. Car je bio dirnut i naredio da se progoni zaustave.
Justin je uzeo carevu naredbu i otišao u Aziju, gdje je pomoću tog dokumenta spasavao progonjene hrišćane.
Ubijen iz zavisti
Kada su progoni ponovo počeli pod carem Markom Aurelijem, Justin je napisao drugu Apologiju i opet pokušao da zaštiti vjernike. Međutim, jedan filozof po imenu Kriskent, iz zavisti ga je optužio da je hrišćanin.
Justin je uhapšen i bačen u tamnicu. Kriskent se plašio da će se Justin odbraniti na sudu, pa ga je otrovao. Sveti Justin je umro 166. godine, ne od mača, već od podlosti.
Zaštitnik pravde i advokata
Zbog svega što je učinio, Sveti Justin se danas smatra jednim od prvih branilaca hrišćanske vjere. Njegovim primjerom pokazuje se kako izgleda kada neko koristi znanje i riječ da bi štitio istinu i pravdu.
Zato je patrijarh Pavle donio odluku da Sveti Justin bude zaštitnik advokata, jer je simbol čovjeka koji koristi znanje, mudrost i pravdu u službi dobra.
Patrijarh Pavle je na zahtjev advokature, 1994. godine, odredio Svetog Justina Filozofa za zaštitnika advokata. Ovo je urađeno radi ustanovljenja advokatske slave, a Sveti Justin je smatran pretečom advokata koji brani pravdu i istinu.
Šta običaji nalažu danas?
Na dan Svetog Justina vjernici se pozivaju da se posebno posvete pravdi i istini. To ne znači da moramo suditi ili rješavati tuđe sukobe - već da budemo pravični u svakodnevnim postupcima, da ne okrećemo glavu od nepravde i da budemo ljudi, kako nas je učio i patrijarh Pavle.
Poruka sutrašnjeg praznika
Sveti Justin nas podsjeća da je znanje važno, ali da bez vjere i pravde ono ne vodi nigde. On nas uči da se ne ćuti kad se strada nevin čovjek, i da nema istinske mudrosti ako nema hrabrosti da se kaže istina.
Zato, u čast ovog svetitelja, budimo danas, i svakog dana, ljudi od riječi, savjesti i poštenja.
