Еparhija raško-prizrenska saopštila je da je grupa kosovskih Albanaca predvođena rimokatoličkim sveštenikom Franom Koljajem izvršila neovlašćeni vjerski obred 23. jula na arheološkom lokalitetu srednjovjekovne srpske pravoslavne crkve u selu Studenica kod Istoka, unutar specijalne zaštićene zone.
U saopštenju se ističe da je na arheološkom lokalitetu srpskog srednjovjekovnog manastira Bogorodice Hvostanske, unutar zakonom ustanovljene specijalne zaštićene zone, održan javni skup sa vjerskim obredom bez znanja i saglasnosti Srpske pravoslavne crkve, što je direktno kršenje odredbi Zakona o specijalnim zaštićenim zonama.
Kako se navodi u saopštenju, tokom obreda održanog 23. jula, rimokatolički sveštenik sa Kosova Fran Koljaj održao je govor sa otvorenim nacionalističkim porukama, koristeći zapaljivi jezik koji podstiče međuetničku i međuvjersku mržnju, u očiglednoj namjeri pogrešne interpretacije istorijski dokumentovanih činjenica i radi prisvajanja nasljeđa SPC.
''Nije poznato da li je ova najnovija provokativna zloupotreba vjerskog obreda i prostora izvedena uz znanje ili odobrenje katoličkog biskupa na Kosovu'', dodaje se u saopštenju Еparhije.
Iz Еparhije ističu da je ovo samo najnoviji u nizu incidenata koji pokazuju zabrinjavajuću eroziju njenih prava i sloboda, koja se ili otvoreno zanemaruju, ili proizvoljno tumače.
Kako se navodi, Srpska pravoslavna crkva će detaljno razmotriti sve raspoložive pravne mogućnosti radi pokretanja postupaka protiv počinilaca ovog čina, koji se može tumačiti kao krivično djelo, kao i zbog kršenja Zakona o specijalnim zaštićenim zonama.
Еparhija najoštrije osuđuje ovo teško kršenje zakona kao nastavak niza provokacija usmjerenih protiv SPC, i urgentno poziva međunarodne subjekte da se aktivno angažuju na zaštiti ugroženih vjerskih i kulturnih dobara SPC.
Iz Еparhije raško-prizrenske pozivaju međunarodne subjekte da obezbijede pouzdane međunarodne garancije Srpskoj pravoslavnoj crkvi u uslovima sve učestalijih kršenja važećih pravnih normi i odsustva adekvatnih reakcija institucija na Kosovu i Metohiji.
Kako se ističe, srednjovjekovni manastir Bogorodice Hvostanske rekonstruisan je na temeljima starije bazilike tokom treće decenije 13. vijeka.
Izgrađen je u prepoznatljivom arhitektonskom stilu raške škole, pod crkvenim pokroviteljstvom nakon uspostavljanja Srpske pravoslavne eparhije Hvostanske 1219. godine, episkopskog sjedišta koje je osnovao Sveti Sava.
Manastir je ostao u neprekidnoj liturgijskoj upotrebi Srpske pravoslavne crkve sve do kraja 17. vijeka, o čemu svjedoči bogatstvo sačuvanih dokumentarnih izvora i crkvenih artefakata.
Nakon toga, manastir je pretrpio oštećenja u burnim istorijskim događajima, a danas su na ovom mjestu sačuvani samo ostaci velike srednjovjekovne crkve, pratećih objekata i utvrđenja.
Budući da je riječ o vjerskom i kulturnom dobru od izuzetnog značaja, oko ostataka crkve Bogorodice Hvostanske je 4. juna 2008. godine, uz više od 40 drugih većih ili manjih zaštićenih zona koje obuhvataju srpske srednjovjekovne crkve i manastire, uspostavljena Specijalna zaštićena zona u prečniku od 100 metara, u skladu sa Zakonom o specijalnim zaštićenim zonama.
Unutar ove zone, nikakve zabranjene ili ograničene aktivnosti, uključujući javna okupljanja, ne mogu se održavati bez prethodne saglasnosti SPC i Saveta za sprovođenje i nadgledanje.
Iz Еparhije podsjećaju da je sličan provokativan čin na arheološkom lokalitetu Srpske pravoslavne crkve u Novom Brdu, unutar Specijalne zaštićene zone, izveden 2018. godine.
''Nakon toga je Patrijaršija SPC uputila zvanično pismo Vatikanu, izrazivši duboku zabrinutost zbog zloupotrebe religije na Kosovu i Metohiji radi otvorenog podsticanja verske netrpeljivosti i razdora, kao i zbog krajnje provokativnog korišćenja arheoloških lokaliteta i Specijalnih zaštićenih zona'', navode iz Еparhije raško-prizrenske, prenosi Srna.
.webp)
