Vladarsku dužnost preuzeo je oko 1000. godine, kada je postao vladar Duklje – tada najistaknutije srpske kneževine. Na čelu države ostao je do 1016. godine.

Savez sa Vizantijom i zatočeništvo

Njegova vladavina odvijala se u burnim vremenima, tokom rata između Vizantije i Samuilovog carstva. Iako saveznik Vizantije, Jovan Vladimir nije uspio da odbrani Duklju – Samuilo je zauzeo kneževinu 1009/1010. godine i utamničio ga u Prespi, na jugozapadu današnje Makedonije.

Ljubav, brak i povratak na presto

Kako svjedoči Ljetopis popa Dukljanina, Samuilova kćerka Teodora Kosara zavoljela je zarobljenog kneza i zamolila oca da je uda za njega. Samuilo je pristao i, po ženidbi, vratio Jovana Vladimira na presto, dajući mu i sjeverni dio Drača da njime vlada kao vazal.

Pravedan i miran vladar

Jovan Vladimir bio je poznat kao duboko pobožan, pravedan i saosjećajan. Izbjegavao je sukobe i uspio da očuva mir, čak i u vrijeme kada je Samuilovo carstvo padalo. Samuilo je preminuo 1014, a vlast preuzeo njegov sin Radomir, kog je ubrzo ubio rođak Vladislav i postao vladar 1015. godine.

Mučenička smrt i svetiteljska slava

Godine 1016, Jovan Vladimir je podmuklo ubijen po naređenju Jovana Vladislava. Obezglavljen je ispred crkve u Prespi. Njegove mošti su nakon par godina prenesene u Duklju, potom oko 1215. u Drač, gdje su ostale do 1381. godine.

Mošti i krst kao svetinje

Mošti su kasnije čuvane u manastiru kod Еlbasana, a od 1995. godine nalaze se u Sabornoj crkvi u Tirani, sjedištu Albanske pravoslavne crkve. Vjernici i danas hodočaste do njegovih svetih moštiju, naročito na dan njegovog praznika. Posebno se časti i krst koji je držao u ruci u trenutku pogubljenja – vijekovima se čuva u porodici Andrović iz Veljih Mikulića kod Bara i iznosi se na planinu Rumiju svake Trojice.

Ikonografija i kult svetitelja

Na ikonama, Jovan Vladimir se prikazuje kao kralj u punom vladarskom ruhu, sa krunom na glavi, odsječenom glavom u lijevoj i krstom u desnoj ruci. Neposredno nakon smrti proglašen je za svetitelja i mučenika. Smatra se prvim srpskim svetiteljem.

Svetac koji ujedinjuje

Zanimljivo je da se ovom svecu mole i Albanci, jer se vjeruje da pomaže svima. Nazivaju ga „slovenskim i albanskim štitom“, jer je porijeklom iz slovenskog, srpskog naroda, ali je poštovan i među Albancima, koji ga smatraju svojim svetiteljem.

Običaj koji tek slijedi za Trojicu

Običaj koji se nikako ne smije prekršiti vezan je za nošenje i iznošenje krsta Svetog Jovana Vladimira na Trojičin dan, tj. na Silazak Svetog Duha na apostole (pedeseti dan po Vaskrsu). Taj krst se, prema predanju, nalazi u porodici Andrović iz sela Velji Mikulići kod Bara i samo se tog dana smije iznijeti pred litijom i poneti na vrh planine Rumije.

Krst se nosi u litiji, i to pješke, do vrha Rumije (1593 m nadmorske visine).

Vjernici iz različitih konfesija učestvuju: pravoslavci, katolici i muslimani.

Vjeruje se da krst donosi blagodat, štiti narod i učvršćuje mir među ljudima.

Ne smije se propustiti – iznošenje krsta simbolizuje vjeru, čestitost i poštovanje svetitelja, a ko se ogluši o običaj, smatra se da će „odsjeći blagoslov“.

Pratite nas i putem Vibera