Док свијет све више страхује од сукоба, климатских промјена и технолошких пријетњи, природа подсјећа да она и даље има најмоћније оружје.
Нова научна студија упозорава на најразорнију могућу природну катастрофу која би могла погодити Сједињене Америчке Државе – мегапотрес узрокован активацијом субдукцијске зоне Каскадиа.
Ријеч је о огромном расцјепу који се протеже од сјеверне Калифорније до Британске Колумбије у Канади. На том мјесту се океанска тектонска плоча Хуан де Фука подвлачи испод сјеверноамеричке плоче. Оне вијековима акумулирају сеизмичку енергију коју би у једном тренутку могле изненада ослободити – и то кроз изузетно снажан потрес.
Према научним моделима, тај расцјеп способан је произвести потрес јачине 9.0 или више по Рихтеру, што би изазвало велика разарања дуж америчке западне обале, узрокујући и цунами с таласима вишима од 30 метара.
Зашто се о томе не говори више?
Посљедњи пут то се догодило 26. јануара 1700. године, а магнитуда тадашњег потреса процјењује се између 8,7 и 9,2.
Научници упозоравају да се такви потреси у тој регији догађају сваких 450 до 500 година, што значи да се идући – с обзиром на временски размак – може догодити врло брзо.
Истраживање наводи да би овај потрес могао спустити ниво обале за готово два метра унутар неколико минута, што би додатно погоршало утицај надолазећег цунамија и повећало подручје које би остало поплављено.
Руководилац студије, професор Тина Дура, изјавила је за ББЦ како је алармантно то што се о овој пријетњи не говори довољно озбиљно, иако би посљедице биле катастрофалне и трајне.
"Ниво мора расте због климатских промјена 3 до 4 милиметра годишње, али овдје говоримо о 2 метра у свега неколико минута. Зашто се о томе не говори више?” упозорила је Дура.
Према најновијем извјештају Америчког националног сеизмичког модела, постоји 15 посто шансе да Каскадиа изазове потрес магнитуде 8,0 или више унутар сљедећих 50 година. Иако се чини да је ријеч о релативно малој вјероватноћи, стручњаци подсјећају да су разорни потреси често непредвидиви – а штета коју могу узроковати је огромна.
"Боље да се догоди што прије"
Савезна агенција за управљање хитним ситуацијама (ФЕМА) предвиђа да би такав потрес могао проузроковати смрт више од 13.000 људи, укључујући и жртве цунамија, док би више од 100.000 особа могло бити повријеђено. Штета на инфраструктури била би огромна – више од 600.000 зграда било би оштећено или потпуно уништено, а укупна привредна штета могла би досегнути 134 милијарде долара.
Посебно забрињава чињеница да би се копно на погођеним подручјима трајно спустило, а нови ниво обале остао би нижи деценијама, можда и вијековима након потреса. То значи да би погођене регије биле још осјетљивије на будуће поплаве и климатске промјене.
Иако се овакве прогнозе можда чине апокалиптичним, научници истичу да правовремена припрема и информисаност могу спасити многе животе. Упозоравају да је важно не игнорисати овакве студије, већ уложити напоре у јачање отпорности заједница, инфраструктуре и система за рано упозоравање.
Дура тврди да је можда боље да се потрес догоди прије него што ниво мора додатно порасте – јер би одгађање ове природне катастрофе могло значити још теже посљедице.
"Ово је двострука пријетња. Ако нас не погоди сада, могла би нас задесити касније – и то још снажније", закључује.